İslami cemaatleri AKP ve Erdoğan’dan koparmak mümkün mü?

01.03.2014 Vatan

AKP iktidarıyla birlikte Türkiye'de İslami yapılanmaların durumunda, özellikle devletle ilişkilerinde büyük değişiklikler yaşandı, yaşanıyor. 2012 yılının Eylül ayında bu konu üzerine peşpeşe iki analiz kaleme almıştım: Bir “devlet projesi” olarak Türkiye’de İslamcılık ve AKP’den bağımsız İslamcılık kaldı mı? 
Başlıklardan da anlaşılacağı gibi AKP iktidarının, esas olarak da Başbakan Erdoğan'ın, İslami hareketi sistemin dışından merkezine taşıdığına, onun sahip olduğu son "sistem karşıtı" reflekslerinden de arınmasını kolaylaştırdığına, bütün bunlara bağlı olarak İslamcılığın Türkiye'de günden güne cazibesini yitirdiğine inanıyorum.
Tabii çok önemli bir istisna var: Fethullah Gülen cemaati. 17 Aralık'tan bu yana yaşananlar bize AKP hükümetiyle Gülen cemaatinin yanyana duruşlarının aldatıcı, en azından geçici olduğunu gösterdi. Bir de, Erdoğan'ın diğer İslami çevrelere yoğun ilgi göstermesinin, onları kendi ekseninde toparlama çabasının, Gülen cemaatini dengelemek, onun dini alandaki bariz tekelini kırmak, en azından sarsmak arzusundan kaynaklandığının farkına vardık.
Erdoğan’ın Gülen cemaatinin bölünmesi konusunda da özel çaba sarf ettiğini, hatta son çatışmanın nedenlerinden birinin de bu olduğunu yeni yeni öğreniyoruz. Bir diğer öğrendiğimiz husus ise AKP liderinin, Gülen cemaatini yalnızlaştırma noktasında diğer Nurcu gruplara özel olarak ilgi gösterdiği.

Yeni Asya'nın pozisyonu

10 gün önce Nurcuların Cemaat-hükümet savaşına nasıl baktıklarını ele aldığımız yazıda bu konulara da değinmiştik ( Nurcular olup bitenlere ne diyor? ). O yazıda Yeni Asya grubu için "İlk başlarda Cemaat’ten yana tavır aldığı izlenimi doğdu, fakat bazı sözcüler bunu kısa sürede tekzip ettiler. Yine de Nurcular içinde Cemaat’e en yakın grubun Yeni Asya olduğu söylenebilir" demiştik.
Yeni Asya Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Kazım Güleçyüz tespitlerimize şöyle şerh düştü: “Bizi körlemesine ‘hükümet karşıtlığı gibi bir saplantı içinde’ ve sırf bundan dolayı ‘cemaatin yanında’ gibi göstermek isteyenler var. Duruşumuzun böyle olmadığını olabildiğince net bir şekilde açıkladığımızı sanıyorum. Bu açıklamalardan ‘durumu biraz toparlamak’ gibi sonuçlar çıkarılmasını yadırgıyorum. Tavrımızı net olarak ve tek cümleyle bir kez daha ifade etmek gerekirse: ‘Ne iktidar, ne cemaat.’ Asıl olan, hukuk ve demokrasi."

Gülen cemaatinin tavrı

AKP iktidarı ve Erdoğan aracılığıyla sistemin merkezine yerleşen ve bunun nimetlerinden faydalanan İslami cemaatleri şimdi ciddi bir sınav bekliyor: 30 Mart yerel seçimleri. Eğer AKP'nin rakipleri daha önceki seçimlerde olduğu gibi CHP, BDP ve hatta MHP olsa bile cemaatlerin işi kolay olurdu, fakat iktidar partisi bu sefer bambaşka bir rakiple mücadele ediyor: Gülen cemaati.
Artık "bu seçimlerde Gülen cemaati kimi destekliyor?" sorusu anlamını kaybetti. Çünkü cevap belli, Cemaat'in temel sloganı "AKP’ye oy yok!" Cemaat mensuplarının, bu stratejiye bağlı olarak, AKP’li adaylara karşı en güçlü, seçilme şansı en yüksek aday kimse, eğer hakkında çok büyük şüpheler yoksa, ona destek verecekleri ve etki alanlarındaki seçmenleri de buna yönlendirecekleri anlaşılıyor. Eğer uygun hiçbir aday bulamazlarsa sandığa gitmemelerini bekleyebiliriz.

Diğer cemaatlerin tereddütü

Lakin Gülen cemaatinin bu stratejilerine diğer İslami çevreleri dahil edebilmesi çok kolay gözükmüyor. Kuşkusuz siyasi tercihlerini AKP dışındaki parti ve adaylara yönelik yapacak bazı İslami gruplar var ancak onlar da bu duruşlarının Gülen cemaatiyle koordineli olarak görülmesinden rahatsızlar.
Başbakan Erdoğan ve ailesinin doğrudan rüşvet ve yolsuzluğa karıştıklarını kanıtlama ve bu yolla İslami cemaatleri AKP’den uzak tutma yolundaki çabalar, en azından şimdilik, fazla etkili olmuşa benzemiyor, hatta tam tersi sonuçlara bile yol açıyor olabilir.
Bunun akla gelen ilk üç nedenini şöyle sıralayabiliriz:
1) Erdoğan bütün iddialara karşı direnmeyi, ayakta kalmayı ve tabanını kontrol etmeyi beceriyor;
2) Diğer İslami yapılar, son yıllarda kendilerini iyice etkisizleştirip marjinalleştiren Gülen hareketini hem kıskanıyor, hem ona imreniyor, ama en önemlisi ona güvenmiyorlar;
3) Gülen hareketi Erdoğan'ın ve belki de AKP hükümetinin tasfiyesi halinde Türkiye'yi kimlerin nasıl yöneteceği konusunda somut bir şey söyleyemiyor. Daha önemlisi İslami grupları, Erdoğan ve AKP'den sonra Türkiye'nin kendileri için daha cazip bir ülke olacağına ikna edebilmesi mümkün gözükmüyor.

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

15.12.2024	11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
15.12.2024	Murat Yetkin ile söyleşi: Meraklısı İçin Ortadoğu Kitabı
08.12.2024	Hamas, Hizbullah ve Esad: İran’ın “Direniş Ekseni” tarihe karışırken
06.12.2024	Behlül Özkan ile söyleşi: 1982’deki Müslüman Kardeşler’in Hama ayaklanmasından bugüne
04.12.2024	Murat Özçelik ile söyleşi: Türkiye Suriye’de ne yapabilir? Ne yapmalı?
04.12.2024	Transatlantik: Suriye’de neler oluyor? Neler olabilir?
02.12.2024	Eski PKK yöneticisi Nizamettin Taş: "PKK’nin Öcalan’a bağlılığı özde değil, ağırlıklı olarak sözdedir”
01.12.2024	RTÜK İslam dinini kurtarabilir mi?
27.11.2024	Transatlantik: Lübnan’da ateşkes - Ukrayna savaşında son durum - Trump gün sayıyor
24.11.2024	Kürt realitesi, Kürt sorunu realitesi, Kürt siyasi hareketi realitesi

15.12.2024		11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı